Τα πρέπει και τα μη για την μητέρα και το έμβρυο!
Η διατροφη και εγκυμοσυνη είναι ένα πολύ σημαντικό κεφάλαιο στη ζωή μιας γυναίκας. Όταν μια κυρία αποφασίζει να φέρει μια νέα ζωή στον κόσμο, η περίοδος των εννέα μηνών που κυοφορεί, είναι εξαιρετικά σημαντική τόσο για την δική της υγεία όσο και για το έμβρυο. Η φημισμένη φράση «τρώω για δυο» άλλωστε, δεν αφορά την ποσότητα αλλά την προσοχή που πρέπει να δείξει και την ευθύνη που η ίδια έχει στην ποιότητα της διατροφής της.
Είναι βασικός κανόνας στην διατροφολογία πως ακόμα και εκείνες οι γυναίκες που θεωρούν πως ακολουθούν ένα σωστό διαιτολόγιο, θα πρέπει να είναι προσεκτικές και να προβούν σε σημαντικές αλλαγές εκ βάθρων.
ΠΩΣ ΤΡΕΦΕΤΑΙ ΤΟ ΕΜΒΡΥΟ
Σε όλη τη διάρκεια της ενδομήτριας ζωής του, το βρέφος θα προμηθεύεται από την μητέρα του όλο το φαγητό και το οξυγόνο που απαιτείται, ώστε να δημιουργηθούν τα όργανά του και να αναπτυχθεί. Η τροφοδοσία αυτή, του εξασφαλίζεται από ένα σχετικά πολύπλοκο σύστημα, το οποίο αποτελείται από όργανα το καθένα εκ των οποίων έχει πολύ συγκεκριμένη αποστολή.
Αναφερόμαστε ασφαλώς στον πλακούντα και τον ομφάλιο λώρο, που αποβάλλονται από το σώμα κατά τον τοκετό. Τα όργανα αυτά, αν και αλληλοσυμπληρώνονται, έχει το καθένα το δικό του ρόλο. Ο πλακούντας αντλεί από το αίμα τις θρεπτικές ουσίες και το οξυγόνο που έχει ανάγκη το έμβρυο, ενώ ο ομφάλιος λώρος εκτελεί χρέη μεταφορέα.
Στα πρώτα στάδια, το έμβρυο τρέφεται από το κυκλοφορικό σύστημα με τη βοήθεια των τροφοβλαστών που υπάρχουν στο ενδομήτριο. Πολύ γρήγορα όμως, καθώς μεγαλώνουν οι ανάγκες του εμβρύου, το οποίο αναπτύσσεται ραγδαία, οι τροφοβλάστες σχηματίζουν τον πλακούντα, μια σαρκώδη μάζα με σπογγώδη σύσταση. Μέσα από τον πλακούντα περνούν και πολλοί από τους ιούς ή τα παράσιτα, όπως το τοξόπλασμα. Γι αυτό, άλλωστε, ένα έμβρυο απειλείται με δυσπλασίες, αν η μητέρα του μολυνθεί το πρώτο τρίμηνο από κάποιον ιό.
Είναι λοιπόν εμφανές πως η σωστή διατροφη της εγκύου δεν είναι απλά ένα ζήτημα σημαντικό, αλλά κρίσιμο. Είναι απολύτως απαραίτητο να γνωρίζει η μέλλουσα μητέρα πως υπάρχουν κάποιες τροφές που είναι ιδανικές, κάποιες που πρέπει να αποφεύγονται αλλά και πολλές που είναι απαγορευτικές! Για τον λόγο αυτό, η βοήθεια και στενή παρακολούθηση της από ειδικό διατροφολόγο στην εγκυμοσυνη, είναι καταλυτικής σημασίας, προκειμένου να γνωρίζουμε ποιες ακριβώς τροφές μπορούν να καταναλωθούν και μάλιστα σε ποιες ακριβώς ποσότητες.
Διατροφη και εγκυμοσυνη!
Ο τρόπος με τον οποίο πρέπει να θρέφεται μια έγκυος γυναίκα είναι πολύπλοκος και με μεγάλες διακυμάνσεις ανάλογα με την περίοδο κύησης στην οποία βρίσκεται. Κατά τη διάρκεια των πρώτων εβδομάδων της κύησης, ίσως υπάρχει μειωμένη όρεξη για φαγητό – ιδιαίτερα εάν η έγκυος έχει ναυτίες. Εάν υπάρχουν ναυτίες που πιθανόν συνοδεύονται από εμετούς ή καούρες, είναι προτιμότερο τα γεύματα να είναι μικρά και συχνά. Με τον τρόπο αυτό θα μπορεί να διατηρηθεί σταθερό το επίπεδο του σακχάρου στο αίμα κι να νιώθει η έγκυος πιο δραστήρια και με περισσότερη ευεξία.
Μετά τον τρίτο μήνα, η όρεξη γενικά παραμένει ίδια, πιθανόν όμως να αυξηθεί. Τους τελευταίους μήνες, οπότε και το έμβρυο μεγαλώνει, είναι πιθανό η όρεξη για τροφή να αυξηθεί.
ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΤΡΩΜΕ!
Η πρώτη απολύτως σημαντική παράμετρος στη διατροφη είναι η σωστή ενυδάτωση του οργανισμού. Και αυτό γιατί έχει πολύ θετικές επιπτώσεις στην εγκυμοσυνη, αφού αυξάνει την ελαστικότητα του δέρματος και περιορίζει μερικά από τα πιο ενοχλητικά συμπτώματα της εγκυμοσύνης, όπως η δυσκοιλιότητα και το πρήξιμο. Η έγκυος θα πρέπει να υπολογίσει κατ’ ελάχιστον 6 έως 8 ποτήρια νερό την ημέρα. Μπορεί βεβαίως να αντικαταστήσει ένα μέρος από αυτά με φυσικούς χυμούς. Να τονιστεί πάντως ότι ροφήματα όπως καφές, τσάι, αναψυκτικά, δεν υπολογίζονται στην ημερήσια πρόσληψη υγρών.
Από εκεί και έπειτα, κατηγοριοποιώντας τις τροφές περιλαμβάνονται τα εξής:
- Φρούτα. Όπως όλοι γνωρίζουμε είναι γεμάτα βιταμίνες και φυτικές ίνες, αποτελούν βασικά είδη διατροφής σε κάθε εγκυμοσυνη, δεδομένου ότι μπορούν να βοηθήσουν στην καταπολέμηση της δυσκοιλιότητας. Η θρεπτική τους αξία είναι αδιαμφισβήτητη και θα πρέπει να καταναλώνονται καθημερινά. Προσοχή χρειάζεται σε περιπτώσεις κατεψυγμένων ή συσκευασμένων προϊόντων.
- Γαλακτοκομικά προϊόντα. Σε αυτά περιλαμβάνονται γάλα ελαφρύ, τυρί και γιαούρτι ελαφρύ. Είναι οι σημαντικότερες φυσικές πηγές ασβεστίου. Προτείνεται η κατανάλωση γάλακτος έως και δύο φορές την ημέρα, επιπλέον ένα γιαούρτι την ημέρα ή τυρί από παστεριωμένο γάλα.
- Αβγά. Είναι γεμάτα πρωτεΐνες, βιταμίνη D και βιταμίνη B12. Δεν προτείνεται η κατανάλωσή τους ωμά αλλά μαγειρεμένα όπως ομελέτα.
- Οι σύνθετοι, «καλοί» υδατάνθρακες. Δεν θα πρέπει να τους μπερδεύουμε με τους απλούς, στους οποίους συμπεριλαμβάνονται ανθυγιεινές επεξεργασμένες τροφές όπως αναψυκτικά, ζάχαρη και γλυκά. Είναι γεμάτοι μεταλλικά στοιχεία, πρωτεΐνες και φυτικές ίνες, περιλαμβάνουν δηλαδή σχεδόν όλα τα απαραίτητα συστατικά για την υγεία της μητέρας και του εμβρύου. Τα λαχανικά, τα φρούτα, το ψωμί, δημητριακά και ζυμαρικά ολικής άλεσης, το καστανό ρύζι, τα ξερά φασόλια, ο αρακάς, οι πατάτες (όχι όμως τηγανισμένες) είναι όλα πολύπλοκοι, καλοί υδατάνθρακες. Οι περισσότεροι διατροφολόγοι δίνουν μεγάλη σημασία σε διατροφη βασισμένη σε αυτής της μορφής τους υδατάνθρακες και πιστεύουν ότι θα πρέπει να αποτελούν περισσότερο από το μισό της συνολικής ημερήσιας πρόσληψης θερμίδων.
- Ξηροί καρποί που είναι ιδανικές τροφές και πλούσιες πηγές πρωτεΐνης και υγιεινού λίπους, το οποίο μπορεί να βοηθήσει στην ανάπτυξη του μωρού. Αμύγδαλα, φιστίκια και καρύδια κατά προτίμηση χωρίς προσθήκες αλατιού, είναι ιδανικά.
- Σίδηρος. Η έγκυος γυναίκα θα χρειαστεί αρκετό σίδηρο στην εγκυμοσυνη, έτσι ώστε να διατηρήσει την ενέργειά της και να αποφύγει επιπλοκές κατά τη διάρκεια της κύησης όπως κάποια πιθανή αναιμία. Τροφές πλούσιες σε σίδηρο είναι το άπαχο κρέας, τα εμπλουτισμένα δημητριακά και το σπανάκι.
ΤΙ ΔΕΝ ΤΡΩΜΕ!
Προφανώς, η πρώτη απαγορευμένη κατηγορία τροφίμων, είναι τα κάθε λογής τυποποιημένα – συσκευασμένα σνακ όπως τσιπς, επεξεργασμένων μπισκότων κ.ο.κ. Από εκεί και έπειτα, υπάρχουν και άλλες τροφές που δεν πρέπει να καταναλώνουμε, ορισμένες από τις οποίες είτε μπορεί να μην βλάπτουν μια μη έγκυο γυναίκα, είτε σε ορισμένες περιπτώσεις να ήταν και συστηνόμενες.
- Μια κατηγορία ψαριών έχουν ενοχοποιηθεί ότι περιέχουν μεγάλες ποσότητες υδραργύρου, γεγονός το οποίο μπορεί να επηρεάσει την ανάπτυξη του νευρικού συστήματος του εμβρύου αλλά και του παιδικού εγκεφάλου στη συνέχεια. Σε αυτά περιλαμβάνονται ψάρια όπως ο ξιφίας, ο καρχαρίας και το σκουμπρί.
- Αλκοόλ. Τα οινοπνευματώδη ποτά εμποδίζουν τη φυσιολογική ανάπτυξη του εμβρύου, κυρίως όταν καταναλώνονται σε μεγάλες ποσότητες. Οι περισσότεροι ειδικοί βέβαια υποστηρίζουν πως εάν η κατανάλωσή τους γίνεται με μέτρο τότε δεν υπάρχει σοβαρός λόγος ανησυχίας. Παρόλα αυτά, αν και μικρές ποσότητες κρασιού σπάνια, δεν θεωρείται βλαπτική για το έμβρυο, καλό θα ήταν να υπάρχει σύσταση και επικοινωνία με τον διατροφολόγο σας.
- Καφές. Είναι επιστημονικά αποδεδειγμένο πως η κατανάλωση μεγάλης ποσότητας καφεΐνης μπορεί να οδηγήσει σε αποβολή ή και χαμηλό βάρος γέννησης του παιδιού. Και θα πρέπει όλοι να γνωρίζουν ότι καφεΐνη, εκτός από τον καφέ, υπάρχει και στα αναψυκτικά τύπου κόλα, στο κακάο, στη σοκολάτα και στο τσάι.
- Ωμά ή όχι καλά ψημένα κρέατα και πουλερικά. Είναι απολύτως απαραίτητο για την έγκυο και το έμβρυο τα πουλερικά και το κρέας να είναι βραστά ή καλά ψημένα. Το κρέας που δεν είναι καλά μαγειρεμένο μπορεί να αποτελέσει παράγοντα μολύνσεως από μικρόβια, κολοβακτηρίδια, σαλμονέλα ακόμη και από τοξόπλασμα.
- Ωμά ψάρια, σούσι αλλά και ωμά αβγά. Στην περίπτωση του αυγού, θα πρέπει να υπάρξει εξαιρετική προσοχή εάν αυτό έχει χρησιμοποιηθεί ακόμη και σαν βάση για κάποια τροφή. Διότι η κατανάλωση ωμού αβγού, μπορεί να οδηγήσει στον κίνδυνο της σαλμονέλας, όπως και σε κρέας – ψάρι.
- Γαλακτοκομικά προϊόντα που δεν είναι παστεριωμένα. Το παστεριωμένο γάλα είναι καθαρό από μικρόβια και έτσι η έγκυος δεν κινδυνεύει να έχει επιπλοκές στην υγεία της αλλά και στην εγκυμοσυνη της. Στη λίστα των μη παστεριωμένων γαλακτοκομικών προϊόντων είναι το ροκφόρ, αλλά και κάποια γαλλικά τυριά όπως το μπρι.
Εάν μια γυναίκα είναι έγκυος, η σωστή και υγιής ανάπτυξη του μωρού, μακριά από επιπλοκές και κινδύνους, είναι κάτι που την απασχολεί για εννέα μήνες. Η βελτιωμένη διατροφη κατά την εγκυμοσυνη είναι ο καλύτερος και όχι πολύπλοκος τρόπος για να διαφυλαχθεί η καλή υγεία του μωρού.
Μιλήστε με το γιατρό σας, συμβουλευτείτε τον διατροφολόγο σας, διαλέξτε το ημερήσιο διαιτολόγιό σας προσεκτικά, ακολουθήστε μια υγιεινή διατροφη και διατηρήστε την και μετά την εγκυμοσυνη!
